India Pilgrimage : భారతదేశం ఆధ్యాత్మికతకు, భక్తికి పుట్టినిల్లు. ఇక్కడ ప్రతి కొండ, నది, ఆలయం వెనుక ఒక పవిత్రమైన కథ, ఒక అద్భుతమైన చరిత్ర దాగి ఉన్నాయి. వేల సంవత్సరాలుగా భక్తులు, సాధువులు, పండితులు తమ ఆధ్యాత్మిక ప్రయాణాలను కొనసాగించడానికి ఎన్నో దారులను అనుసరించారు. అయితే, కాలక్రమేణా, ఆధునికత ప్రభావం, రాజకీయ కారణాలు, పర్యావరణ మార్పులు వంటి అనేక కారణాల వల్ల కొన్ని అద్భుతమైన పుణ్యక్షేత్ర మార్గాలు కనుమరుగైపోయాయి. వాటి ఆనవాళ్లు కేవలం కథలు, స్థానిక నమ్మకాలు, కొన్ని శిథిలాల రూపంలోనే మిగిలి ఉన్నాయి. అలాంటి ఏడు కనుమరుగైన, కానీ చారిత్రక ప్రాధాన్యత కలిగిన ఆధ్యాత్మిక మార్గాల గురించి వివరంగా తెలుసుకుందాం.
శారదా పీఠ్ మార్గం: కాశ్మీర్ నుంచి నీలమ్ లోయ వరకు
ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్ ఆక్రమిత కాశ్మీర్‌లోని శారదా పీఠ్, ఒకప్పుడు సరస్వతీ దేవికి అంకితం చేయబడిన వేద విజ్ఞానానికి ప్రసిద్ధ కేంద్రంగా ఉండేది. భక్తులు శ్రీనగర్ నుంచి పర్వత మార్గాల గుండా ఈ ఆలయ-విశ్వవిద్యాలయానికి వెళ్ళేవారు. అయితే, 1947 విభజన తర్వాత లైన్ ఆఫ్ కంట్రోల్ (LoC) కారణంగా ఈ మార్గం మూతపడింది. దీంతో ఈ పవిత్ర స్థలం కనుమరుగైపోయింది. దాని ఆధ్యాత్మిక వైభవం ఇప్పుడు కేవలం జ్ఞాపకాల్లోనే మిగిలి ఉంది.
నాసిక్ నుంచి కాలేశ్వర్ మార్గం: మహారాష్ట్రలో ఒకప్పుడు వెలిగిన బాట
రామాయణంతో సంబంధం ఉన్న ఆధ్యాత్మిక కేంద్రమైన నాసిక్‌లోని పంచవటి నుంచి, భక్తులు బీడ్ సమీపంలోని కాలేశ్వర్ మహాదేవ్ ఆలయానికి కాలి నడకన వెళ్ళేవారు. పీష్వా కాలంలో (17వ-18వ శతాబ్దాలు) ఈ మార్గం చాలా ప్రసిద్ధి చెందింది. అడవులు, నదుల గుండా సాగే ఈ దారి, ఆధునిక రోడ్లు వేయడం, ఆలయ ప్రాముఖ్యత తగ్గడం వల్ల ఇప్పుడు కనుమరుగైపోయింది. కానీ స్థానిక సంప్రదాయాలు ఇప్పటికీ దాని గత వైభవాన్ని గుర్తుచేస్తున్నాయి.
బ్రహ్మగిరి నుంచి త్రయంబకేశ్వర్ మార్గం: పశ్చిమ కనుమలలో పవిత్ర ప్రస్థానం
గోదావరి నది మూలం సమీపంలోని బ్రహ్మగిరి కొండలు, ఒకప్పుడు సన్యాసులకు ధ్యాన కేంద్రంగా ఉండేవి. భక్తులు ఈ కొండల నుంచి నాసిక్ సమీపంలోని జ్యోతిర్లింగ క్షేత్రమైన త్రయంబకేశ్వర్‌కు నడిచేవారు. అటవీ నిర్మూలన,పట్టణీకరణ కారణంగా ఈ మార్గం కనుమరుగైపోయింది. కానీ దాని ఆధ్యాత్మిక వారసత్వం స్థానిక కథలలో ఇప్పటికీ కొనసాగుతోంది.
ఇది కూడా చదవండి : హిమాలయ పర్వతాల్లో బ్రహ్మకమలం కనిపించింది..మీరు కూడా చూడండి
తక్షశిల నుంచి సాంచి బౌద్ధ మార్గం: ప్రాచీన బౌద్ధ కేంద్రాల అనుసంధానం
మౌర్య చక్రవర్తుల కాలంలో (క్రీ.పూ. 3వ శతాబ్దం), బౌద్ధ సన్యాసులు, పండితులు తక్షశిల (ప్రస్తుతం పాకిస్తాన్‌లో ఉంది) నుంచి సాంచి వరకు ప్రయాణించేవారు. సాంచి ఒక ప్రధాన స్థూప సముదాయం. ఈ మార్గం ప్రాచీన వాణిజ్య నెట్‌వర్క్‌లలో భాగంగా, బౌద్ధ విద్యా కేంద్రాలను కలిపేది. ఆధునిక సరిహద్దులు, భారతదేశంలో బౌద్ధమతం క్షీణించడం వల్ల ఈ మార్గం విచ్ఛిన్నమై, పూర్తిగా కనుమరుగైపోయింది.
కామాఖ్యా నుంచి కేదార్‌నాథ్ మార్గం: తాంత్రిక సాధకుల రహస్య ప్రయాణం
తాంత్రిక సాధకులు అస్సాంలోని శక్తి పీఠం అయిన కామాఖ్యా నుంచి ఉత్తరాఖండ్‌లోని శివాలయం అయిన కేదార్‌నాథ్ వరకు ప్రయాణించారట. ఈ మార్గం గురించి అధికారిక రికార్డులు లేనప్పటికీ స్థానిక కథలు, నోటిమాట ద్వారా సన్యాసులు ఈ ఆధ్యాత్మిక మార్గాన్ని ఉపయోగించారని తెలుస్తోంది. ఇది చాలా దూరం, రికార్డులు లేకపోవడం వల్ల ఇది చాలావరకు మరుగున పడిపోయింది.
పూంపుహార్ నుంచి బోధ్ గయా సముద్ర మార్గం: చోళుల కాలం నాటి బౌద్ధ యాత్ర
తమిళ బౌద్ధ సన్యాసులు చోళుల కాలంలో (9వ-13వ శతాబ్దాలు) చోళ రేవు పట్టణమైన పూంపుహార్ నుంచి గంగా డెల్టాకు ఓడల్లో ప్రయాణించి, అక్కడి నుంచి లోపలికి బోధ్ గయాకు (ఒక ముఖ్యమైన బౌద్ధ క్షేత్రం) వెళ్ళేవారు. పూంపుహార్ తీరప్రాంత కోత, తమిళ బౌద్ధమతం క్షీణించడం వల్ల ఈ సముద్ర మార్గం కూడా కనుమరుగైపోయింది.
ఇది కూడా చదవండి : Egypt Travel Guide: ఈజిప్ట్..ఇక్కడ డబ్బు కట్టి సమాధులను చూస్తారు.. 15 Facts
వైతరణి నది పుణ్యయాత్ర: మహారాష్ట్రలోని స్థానిక తీర్థయాత్ర
మహారాష్ట్రలోని వైతరణి నది వెంట, భక్తులు వృత్తాకార మార్గంలో గుహలు, నదీతీర ఆలయాలను సందర్శించేవారు. ముఖ్యంగా వర్షాకాలంలో ఈ దారి గుండా ఎక్కువగా ప్రయాణాలు చేసేవారట. ఆధ్యాత్మిక శుద్ధికి సంబంధించిన ఈ స్థానిక యాత్ర, ఆనకట్టల నిర్మాణం, పట్టణ విస్తరణ వల్ల అంతరాయం కలిగి, ప్రస్తుతం కొన్ని ఆలయ అవశేషాలు మాత్రమే మిగిలి ఉన్నాయి.
కనుమరుగైన వారసత్వం
ఈ కనుమరుగైన మార్గాలు భారతదేశం ఆధ్యాత్మిక చరిత్రను ప్రతిబింబిస్తాయి. ఇవి పవిత్ర స్థలాలను, సమాజాలను కలుపుతూ ఉండేవి. వాటి భౌతిక మార్గాలు మరుగున పడిపోయినప్పటికీ వాటి కథలు జానపద కథలలో, శాసనాలలో, ఈ నేలలోనే సజీవంగా ఉన్నాయి. ఇవి కాలాతీతమైన వారసత్వాన్ని అన్వేషించడానికి మనలను ఆహ్వానిస్తున్నాయి.
ఈ కంటెంట్ నచ్చితే షేర్ చేయగలరు. Prayanikudu YouTube Channel ను సబ్‌స్క్రైబ్ చేసుకోండి. WhatsApp ఛానెల్‌లో చేరడానికి ఇక్కడ క్లిక్ చేయండిప్రయాణికుడును facebook, twitter, Instagram లో ఫాలో అవ్వండి.